Në qeverinë e kaluar ka nisur dialogu për marrëveshje finale për njohje reciproke, i bazuar në platformë të parimeve, objektivave dhe vijave të kuqe në dialog.

Shkruan: Avdullah Hoti

Si e tillë, kjo platformë ka qenë kornizë veprimi brenda të cilës është dialoguar. Platforma është dorëzuar tek partnerët tanë ndërkombëtarë para se nisjes së dialogut.

Vetëm pas dakordimit me partnerët për pozicionin dhe pritjet e Kosovës nga dialogu, e kemi nisur dialogu me objektiv të vetëm “arritje e marrëveshjes finale për njohje reciproke dhe normalizim të marrëdhënieve”. Dhe është bërë progres edhe sa i përket përmbajtjes së marrëveshjes finale, e edhe në kuptim të krijimit të kontekstit përkrahës për marrëveshjen finale tek vendet mos njohëse të Bashkimit Evropian dhe përtej.

Fatkeqësisht, me veprimet e qeverisë aktuale, siç është takimi i sotëm në Bruksel, po kthehemi prapa në dialog teknik.

Për targat nuk ka asgjë çfarë të dialogohet. Marrëveshja për targat ka skaduar më 15 shtator 2021. Një vit më parë, në shtator 2020, në zbatim të marrëveshjes së Brukselit, ish Ministri i Brendshëm Veliu e ka anuluar udhëzimin administrativ për të pamundësuar regjistrimin e automjeteve më tutje bazuar në marrëveshjen e vitit 2016, në mënyrë që përtej datës 15 shtator 2021 të mos ketë në qarkullim automjete të regjistruara sipas marrëveshjes së Brukselit.

Pra, vendimi i qeverisë aktuale për targat ka qenë rrjedhojë e vendimit të qeverisë paraprake dhe i bazuar në Marrëveshjen e Brukselit për lirinë e lëvizjes të datës 14 shtator 2016.

Në shtator 2020, kur e kemi anuluar udhëzimin administrativ të cituar më lartë, ka pasur reagime nga Brukseli ku kërkohej të ri-negociojmë marrëveshjen për targat.

Ne kemi refuzuar me arsyetimin se duhet arritur marrëveshja për njohje reciproke, e cila natyrshëm i zgjidh të gjitha problemet teknike në relacion me Serbinë.

Refuzimi ynë bazohej në dakordimin e arritur paraprakisht me partnerët se po nisnim dialogun vetëm për njohje reciproke dhe normalizim të marrëdhënieve, dhe se nuk ka dakordim për asgjë derisa të arrihet marrëveshja finale me njohjen reciproke në qendër të saj. Për këtë qëndrim tonin, e kishim në veçanti mbështetjen e Shtëpisë së Bardhë të dhënë përmes disa deklarimeve dhe letrave zyrtare drejtuar Serbisë dhe Kosovës.

Me këtë qasje të qeverisë aktuale po zhvendoset fokusi i dialogut nga “marrëveshja finale për njohje reciproke” në dialog për “çështje teknike”. Ky lloj dialogu, jo vetëm që e prolongon arritjen e marrëveshjes për njohje reciproke, por krijon pritje të tjera tek partnerët ndërkombëtarë sa i përket pozicionit të Kosovës për natyrën e marrëveshjes finale.

Të gjithë duhet ta kemi të qartë se marrëdhëniet me Serbinë nuk normalizohet pa marrëveshje për njohje reciproke. Kur analizohet gjeneza e problemeve të përditshme që na shfaqen në relacion me Serbinë, shihet qartë se ato probleme janë derivat i mungesës së njohjes reciproke.